Waar klinkt tegenwoordig nog de foute noot? Veel mensen denken dat je een goed musicus bent wanneer je een stuk foutloos speelt. Alle noten van blad op de juiste toetsen intypen is heel knap, maar levert niet de meest boeiende uitvoering op. Een concertmusicus speelt weinig foute noten. En als hij ze wel speelt, zorgt hij er voor dat niemand ze opmerkt.

De foute noot is met stip de meest gehate fout van mijn leerlingen. Als ik vraag wat er zo erg aan is, krijg ik antwoorden zoals: ´het staat er niet´ of ´ik bedoelde die toets niet´. Zelden hoor ik ´het klinkt niet goed´. Natuurlijk zijn sommige foute noten echt detonerend, vooral in bekende deuntjes. Wat mij betreft een uitstekende gelegenheid om eens lekker te lachen! Meestal klinkt het niet zo lelijk als men zegt of denkt. Ik denk dat veel mensen vooral schrikken. De foute noot was niet verwacht.

De truc om een fout te camoufleren, is gewoon in de maat doorspelen en eventueel de fout op identieke plekken te herhalen. Dit vergt oefening. Je oor geeft een weigering waar je handen doorheen moeten spelen. Stoppen legt extra nadruk op de fout. Het credo is dus doorspelen, doorspelen, doorspelen. Dat train je vooral op het podium. Zie hier een nieuw probleem voor musici in coronatijd: je kunt niet trainen om door te spelen, om het publiek zogezegd een beetje om te tuin te leiden als je iets anders doet dan je had gewild.

Het geven van online lessen levert ook wat dat betreft nieuwe dingen op. Het voorspelen en dan het aanwijzen van de foute noot, werkt niet goed door de telefoon of tijdens de zoommeeting. Mijn leerlingen nemen hun huiswerk daarom op met de dictafoon. Tijdens de les praten we daarover. Wekelijks krijg ik stukken binnen. Ik blijf geboeid luisteren. Een nieuwe uitvoering van iets dat ik al heel lang ken, wordt zo soms een prachtige verrassing. Net of je dat bekende schilderij op een andere plek in je huis hebt opgehangen.

Wat mijn leerlingen leren van het maken van deze opnames? Doorspelen, ondanks de foute noot!